ΟΙ ΔΥΝΑΜΙΚΕΣ ΓΛΥΠΤΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΤΟΥ ΔΙΟΝΥΣΗ ΓΕΡΟΛΥΜΑΤΟΥ

 

ΟΙ ΔΥΝΑΜΙΚΕΣ ΓΛΥΠΤΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΤΟΥ ΔΙΟΝΥΣΗ ΓΕΡΟΛΥΜΑΤΟΥ

Ο Διονύσης Γερολυμάτος, με καταγωγή από το Πυργί της Κεφαλονιάς, γεννήθηκε το 1938 στην Πάτρα, όπου και μεγάλωσε και πέρασε το μεγάλο μέρος της ζωής του παράλληλα με την παραγωγική διαμονή του στο Χαλάνδρι της Αττικής. Ήδη από την ηλικία των 15 ετών έλαβε τα πρώτα μαθήματα σχεδίου και εισαγωγής στην ιστορία της Τέχνης και της φιλοσοφίας από τον ζωγράφο Γεώργιο Παπαδημητρίου- Φάωνα. Το 1959 εισήχθη πρώτος στην ΑΣΚΤ, λαμβάνοντας σε όλα τα έτη σπουδών υποτροφίες από το Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών (ΙΚΥ). Παρακολούθησε τα εργαστήρια γλυπτικής με καθηγητές τους κορυφαίους γλύπτες Γιάννη Παππά και Θανάση Απάρτη. Το 1962 έλαβε μέρος στην Πανελλαδική Έκθεση Νέων, όπου απέσπασε το Β’ Βραβείο Γλυπτικής (Βραβείο Bourdelle). Στο διάστημα 1966-1968 εργάστηκε ως συντηρητής στην Εφορία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, τμήμα Παλαιοχριστιανικά. Στη διάρκεια της διετίας αυτής έλαβε μέρος σε πολλούς διαγωνισμούς για μνημεία αποσπώντας Βραβεία.

Το 1968, παρότι κλήθηκε από το Δικτατορικό καθεστώς να αναλάβει τη θέση του υπευθύνου Γλύπτη στο Εθνικό Νομισματοκοπείο, σε ένδειξη διαμαρτυρίας δεν την αποδέχθηκε. Στα επόμενα χρόνια συμμετείχε στις Πανελλήνιες εκθέσεις του Ζαππείου, σε Biennale και σε Συμπόσια Τέχνης, σε εκθέσεις στην Ελλάδα και σε αρκετές χώρες του κόσμου (Ιταλία, Γιουγκοσλαβία, Ουκρανία, Αίγυπτο, Γαλλία, κ.α.). Παράλληλα με την εικαστική του παραγωγή, είχε ενεργό εμπλοκή στους αγώνες για τα δικαιώματα των εικαστικών καλλιτεχνών. Το 1978 ιδρύει μαζί με άλλους γλύπτες τον Σύλλογο Ελλήνων Γλυπτών, όπου για μια διετία ήταν Πρόεδρος, ενώ στο διάστημα 1982-1985 εκλέγεται Πρόεδρος του Συλλόγου Γλυπτών, μέλος του Δ.Σ. και αντιπρόεδρος του ΕΕΤΕ, το οποίο εκπροσωπεί στη Στέγη Καλών Τεχνών και Γραμμάτων και παράλληλα μέλος του Γενικού Συμβουλίου Νεότερων Μνημείων. 

Γλυπτικές του συνθέσεις κοσμούν διάφορα μέρη της Ελλάδας (Καρδίτσα, Καλαμάτα, Κεφαλονιά, Αγία Παρασκευή, Κιάτο, Καβάλα, Θεσσαλονίκη, Κηφισιά, κ.α.) και του κόσμου, με πιο χαρακτηριστική τη μνημειακή σύνθεσή του σε ηφαιστειακή πέτρα, με τίτλο «Η Πέτρα της Γνώσης» στο Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Tula – Tepeji στο Μεξικό.

Έχει φιλοτεχνήσει πολλά μετάλλια, χρυσά, αργυρά και χάλκινα, πλακέτες αναθηματικές κι ακόμα ταφικά μνημεία και προτομές σε κοιμητήρια όπως στον Πόρο Κεφαλονιάς, στο Δράπανο Αργοστολίου, στην Αγιά Λάρισας, στο Β’ κοιμητήριο Πατρών κ.α. Επίσης φιλοτέχνησε προτομές και ανδριάντες σε διάφορα μέρη της Ελλάδας ρεαλιστικού συνθετικού ύφους. Παράλληλα μαζί με τα παραπάνω, καταγράφονται παρεμβάσεις του με ανάγλυφα στοιχεία και διακοσμητικά μοτίβα σε πολυκατοικίες του οικοδομικού ιστού στην Αθήνα, την Πάτρα, την Νεάπολη Λακωνίας και αλλού.

Ασχολήθηκε όχι μόνο με τη γλυπτική και την μεταλλιογραφία, αλλά και με άλλα είδη των εικαστικών τεχνών, από τα οποία ξεχωρίζουν οι σκηνογραφικές δουλειές του για το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος (Tosca, 1983), οι εικονογραφήσεις βιβλίων, με χαρακτηριστική την εικονογράφηση βιβλίου για τον Μπετόβεν. Δημιούργησε επίσης παραστατικές ζωγραφικές συνθέσεις με την τεχνική της νωπογραφίας (fresco). Ενδιαφέρον είναι το συγγραφικό του έργο με απόψεις του για την τέχνη, τη σχέση της με την εποχή μας και τα κοινωνικά φαινόμενα που την χαρακτηρίζουν.

Ο Πολιτιστικός Οργανισμός του Δήμου Πατρέων, διοργάνωσε προς τιμήν του το 2019 αναδρομική έκθεση στο χώρο της Δημοτικής Πινακοθήκης, με τη συμμετοχή του ίδιου στις ξεναγήσεις και στις παράλληλες εκδηλώσεις που έγιναν στα πλαίσια της έκθεσης, δίνοντας την ευκαιρία στους φιλότεχνους να έρθουν σε επαφή με το πολυδιάστατο έργο του. Απεβίωσε στις 9 Ιανουαρίου 2021.

Γνώρισα τον Διονύση Γερολυμάτο στα εφηβικά μου χρόνια, όταν ήρθε το 1974 στο Αργοστόλι για να επεξεργαστεί επιτύμβιες προτομές που του είχαν παραγγείλει και είχαν στηθεί στο κοιμητήριο-μουσείο του Δραπάνου. Με είχε εντυπωσιάσει το ενδιαφέρον που έδειξε για τα πρώιμα ζωγραφικά έργα μου, η ελεύθερη καλλιτεχνική του υπόσταση και η ανθρωπιστική ιδεολογία του με την ευρύτερη έννοια του όρου. Έκτοτε συνδεθήκαμε φιλικά. Οι συναντήσεις μας σε ομαδικές εκθέσεις στην Αθήνα αλλά και στις ομαδικές των Επτανησίων καλλιτεχνών που συμμετείχαμε, είχαν πάντα κριτικές διαλεκτικές προσεγγίσεις. Άκουσα και έμαθα από αυτόν πολλά και σημαντικά για την τέχνη και ειδικότερα την γλυπτική και τις τεχνικές της, αλλά και κριτικές για αισθητικά θέματα και τις κοινωνικές καταστάσεις που τον απασχολούσαν έντονα.

Παρατηρώντας και μελετώντας τις ευφάνταστες, αισιόδοξες και δυναμικές συνθέσεις του αναφαίνεται η εντρύφηση του στην αφαιρετική γλυπτική σκέψη, στην εκλεπτυσμένη ανάπλαση ενός ιδιότυπου συμβολιστικού μοντερνισμού «σοσιαλιστικής» αφετηρίας και στην ευρηματική χρήση ποικίλων υλικών (από μάρμαρο, μέχρι ξύλο και τσιμέντο). Σε πολλά έργα του διατυπώνει με εύστοχες θεωρητικές αναγωγές την έντονη κριτική του για την υποταγμένη στο σύστημα και την αισθητική της αντιπαροχής καθημερινότητα και την προσανατολισμένη στον καταναλωτισμό ζωή των πολιτών. Σε κείμενο του με τίτλο «Παρακμιακά φαινόμενα-το δέον γενέσθαι», με το οποίο συμμετείχε στην Ημερίδα Τέχνης που συντόνισα στο Δήμο Αργοστολίου το 2008, με γενικό θέμα «Οι Εικαστικές Τέχνες στο Ιόνιο» μας λέει: Είμαι κυρίως ένας εργάτης, λιθοξόος, κατά προτίμηση, και λίγο σκεπτόμενος που υποφέρει για όσα δεν οδηγούν πουθενά. Σπουδαία ταλέντα εγκλωβίστηκαν στους –ισμούς, ενώ άλλοι περιπλανώμενο σε θεωρητικούς λαβυρίνθους και σε λογικές, που δεν είχαν, κατέληξαν είτε σε φρενοκομεία είτε σε αφανισμό. Γεμάτος αγκάθια είναι στρωμένος ο δρόμος προς την ομορφιά. Μια ομορφιά που ξεπηδάει μέσα από όλες τις βαθμίδες συνείδησης. Μια ομορφιά που «θα σώσει τον κόσμο» κατά τον Ντοστογιέφσκι φυσικά. Όλη η δημιουργική του πορεία μέχρι την πρόσφατη αποβίωση του είναι διαποτισμένη από το όραμα για έναν κόσμο που η τέχνη πρωταγωνιστεί. 

Ειδικά οι γλυπτικές συνθέσεις του στο χώρο με τις παλάμες των χεριών που ανοίγουν εξπρεσιονιστικά και ορθώνονται μνημειακά προς τον ουρανό, όπως και οι τσιμεντένιες στήλες της αντιπαροχής που αγκαλιάζονται από ανθρώπινα μέλη, συνοψίζουν το απόσταγμα των αισθητικών του πεποιθήσεων και του βιωμένου καλλιτεχνικού του είναι.

Κώστας Ευαγγελάτος

Ζωγράφος, Λογοτέχνης, Θεωρητικός της Τέχνης

(Το κείμενο δημοσιεύτηκε αρχικά στην εικαστική στήλη της οικονομικής εφημ. ΑΞΙΑ / AXIA NEWS

καθώς και σε περιοδικά τέχνης)